تست الی

1.    به موادی که دارای فرمول مولکولی یکسان ولی دارای خواص متفاوت باشند .................گویند .
الف ) ایزومر             ب ) پلیمر                ج ) ایزوتوپ             د ) همولوگ

2.    کدام هیدروکربن ایزوپنتان نیست ؟
الف ) ایزوپنتان               ب ) سیکلوپنتان            ج ) نئوپنتان               د ) n پنتان

3.    نقطه جوش کدام ایزومرپنتان بالاتر است و علت آن چیست ؟
الف ) ایزوپنتان – کوتاهتر بودن زنجیر اصلی
ب ) پنتان نرمال – نزدیکتر شدن مولکول ها به یکدیگر
ج ) پنتان نرمال – بیشتر بودن قطبیت مولکول
د ) ایزوپنتان – اثر القایی شاخه های متیل

4.     نام ترکیب CH3CH2 C(CH3)3 به روش آیوپاک کدام است ؟
الف ) تری متیل پروپان                              ب ) 2 و 2 – دی متیل بوتان
ج ) 2- متیل پنتان                                 د ) 3 و 3- متیل پروپان

5.    نام CH3-CH(CH3)-C(CH3)2-C2H5 به روش آیوپاک کدام است ؟
الف ) 2 و 3 و 3- تری متیل پنتان                 ب ) 2 و 3- دی متیل – 2- اتیل بوتان
ج ) 3- اتیل –2و 3- دی متیل بوتان             ج ) 3 و 3 و 4- تری متیل پنتان

6.     نام C2H5—CH2-CH(C2H5)-CH(CH3)2 به روش آیوپاک کدام است ؟
الف ) 2- متیل 3- اتیل هگزان                     ب ) 3-اتیل – متیل هگزان
ج ) 2- اتیل 1 و 1 دی متیل پنتان                 د ) 3- ایزوپروپیل هگزان

7.     نام CH3 CH(Br)CH2CCl(CH3)2 به روش  آیوپاک کدام است ؟
الف ) 2- برومو 4- کلرو 2- متیل پنتان             ب ) 2- کلرو 4- برومو 2- متیل پنتان
ج ) 4- برومو 2- کلرو 2- متیل پنتان        د ) 3- برومو – کلرو 1 و 1- دی متیل بوتان

8.     نام C2H2 CH(F)CH(C2H5-CH3 به روش آیوپاک کدام است ؟
الف ) 3- فلوئورو 2- اتیل پنتان                ب ) 3- فلوئورو 4- اتیل پنتان
ج ) 4- فلوئورو 3- متیل هگزان              د ) 3- فلوئورو 4- متیل هگزان

9.     نام هیدروکربنی به فرمول CH3 CH2 C(CH3)2 CH(CH3)2 به روش آیوپاک کدام است
الف ) 1و 1 و 2 و 2- تترامتیل بوتان                       ب ) 2 و 3 و 3 – تری متیل پنتان
ج ) 3 و 3 – دی متیل ایزوهگزان                   د ) 1- متیل – 2 و 2- دی متیل هگزان

10. فرمول مولکولی 3- اتیل –2و 3 دی متیل پنتان کدام است ؟ (79)
الف ) C7H16            ب ) C9H18                 ج ) C9H20              د ) C7H14

11. کدامیک از ترکیبات زیر ایزوهگزان است ؟
الف ) C2H5CH(CH3)C2H5                                      ب ) (CH3)3C-C2H5
ج)  (CH3)2CH-CH2 CH2 CH2 C2 H5              د ) (CH3)2 CHCH2 C2H5

12. کوچکترین هیدروکربنی که هر چهار نوع اتم کربن را دارد کدام است ؟
الف ) (CH3)3C-CH(CH3)-CH2-CH3
ب ) CH3-CH(CH3)-CH(CH3)2-C(CH3)3
ج ) CH(CH3)2-C(CH3)2-CH3
د ) CH3-C(CH3)2CH(CH3)-(CH2)2-CH3

13. در C6H14 چند ایزومرباکربن نوع دوم وجود دارد ؟
الف ) 1                   ب ) 2           ج ) 3            د ) 4

14. در فرمول ساختمانی (CH3)2CHCH(CH3)CH2 C(CH3)3 چند اتم کربن نوع سوم وجود دارد ؟   الف ) 6                   ب ) 3           ج ) 4            د ) 5

15. در ترکیب 3- متیل پنتان کدام نوع اتم کربن وجود ندارد ؟
الف ) نوع اول           ب ) نوع دوم             ج ) نوع سوم             د ) نوع چهارم

16. روند شدت واکنش هالوژنها با متان از بالا به پایین در گروه هفتم جدول چگونه است ؟
الف ) کاهش می یابد و به ترتیب زیر است : F2>Cl2>Br2
ب ) افزایش می یابد و به ترتیب زیر : Br2>Cl2>F2
ج ) کاهش می یابد و به ترتیب زیر است : Br2>Cl2>F2
د ) افزایش می یابد و به ترتیب زیر است : F2>Cl2>Br2

17.- نام ترکیب (CH3)2 C=C(CH3)2 به روش آیوپاک کدام است ؟
الف ) دی متیل 2-بوتن                    ب ) 2و 3- متیل بوتن          
ج ) دی متیل بوتن                                   د ) هر سه

18. کدامیک از گروههای زیر در  بیان در هنگام نامگذاری تقدم دارد ؟
الف ) –CH3            ب ) –C2H5             ج ) –Br                 د ) –Cl

19.کدامیک دمای جوش بیشتری دارند ؟
الف ) ترانس 1 و 2- دی کلرواتیلن               ب ) ترانس 2- بوتن
ج ) سیس 2- بوتن                                  د ) سیس 1و 2- دی کلرو اتیلن

20. تعداد کل ایزومرهای آلکنی C4H2 برابر کدام است ؟
الف ) 3         ب ) 4           ج ) 5            د )

21. کدام مولکول ایزومر فضایی دارد ؟
الف ) بوتن               ب ) پنتن              ج ) 2- بوتن             د ) 2- متیل بوتن

22. ترکیب C5H10 چند ایزومر هندسی دارد ؟
الف ) 4                   ب ) 5                     ج ) 6                     د )7

23. نام هیدروکربن (CH3)2 C-CH=CH-CH3 به روش آیوپاک کدام است ؟
الف )  1 و 1 و 1- تری متیل – 2- بوتن                ب ) 2و2- دی متیل 3- پنتن
ج ) 2و 2 – دی متیل – 4- پنتن                         د ) 4و4- دی متیل – 2- پنتن

24.در کدام واکنش افزایشی قاعده مارکونیکوف اجرا شده است ؟
الف ) CH3CH=CH2+HBr=CH3CH2CH2Br
ب ) CH3CH=CH2+HI=CH3CHICH3
ج ) CH3CH=CH2+Br2=CH3CHBrCH2Br
د ) CH2=CH2+H2O=CH3CH2OH

25.از واکنش کلرید هیدروژن با متیل پروپن کدام ماده تولید می شود ؟
الف )2- کلرو – 1- پروپن                        ب )1-کلرو- 1- پروپن
ج ) 2-کلرو-2- متیل پروپان                      د ) 1- کلرو-2- متیل پروپان

26.  نام ترکیبی به فرمول CH2=CH-C(CH3)2-CH(C2H5)2 به روش آیوپاک کدام است ؟
الف ) 4 و 4- دی اتیلن – 1و 3- بوتادی ان   
ب ) 4و 4- دی متیل – 1 و 3- بوتادی ان
ج ) 3و3- دی متیل – 4 – اتیل –1- هگزن     
 د ) 3و5- دی اتیل – 1و 3- پنتادی ان

27.ترکیبی با فرمول C₅H10 چند ایزومر حلقوی دارد ؟
الف ) 3                   ب ) 4           ج ) 5                     د ) 6

28.کدام ترکیب کایرال است؟
الف) 1- کلروپنتان              ب) 2- کلروپنتان

29.ایزومرهای فضایی را رسم و انتانتیومر و دیاستریومر  و مزو را مشخص کنید

a.       3-برمو-2- بوتانول

b.       2-برمو-3-کلروبوتان

c.       2و4- دی برمو پنتان

30.چند ایزومر ساختاری با  فرمول C₈H₁₈ وجود دارد که نام آن ها به تری متیل پنتان ختم شود؟

الف ) 2                   ب ) 3          ج ) 4                     د ) 5

31.در کلردارکردن رادیکالی 2و3و4- تری متیل پنتان در برابر تابش چند ایزومر ساختاری با  فرمول C₈H₁₇Cl  تشکیل می شود ؟

32. کدام یک از هیدروکربن های زیر می تواند ایزومر هندسی داشته باشد؟
الف ) 2- اتیل -1 بوتن                    ب ) 3-اتیل 2– پنتن
ج ) 3- متیل – 1- بوتن                  د ) 3- متیل- 2- پنتن

33.چند ایزومر هندسی با  فرمول C₈H₁₀ وجود دارد؟

34.چند ایزومر هندسی با  فرمول C₃H_4­Cl وجود دارد؟

کدام دو نام زیر نمایانگر یک ترکیب معیّن است ؟
الف) نئوپنتان و 2و2- دی متیل پروپان        ب) ایزو پنتان و 2 – متیل پنتان

ج) نئوهگزان و 2و3- دی متیل بوتان          د) نئوپنتان و 3-  متیل پنتان       

خلاصه شیمی1

تصفیه آب شهری

آب شهری طی مراحی زیر تصفیه می شود :

صاف کردن :

این عمل توسط توری های فلزی آشغال گیر انجام می شود و طی آن مواد خارجی درشت مثل چوب ، سنگ و ... جدا می شود .
۲- کلرزنی مقدماتی :

کلر که یک گتدزدای قوی است جهت از بین بردن میکروب های بیماری زا به آب افزوده می شود .
۳- لخته سازی و ته نشین کردن :

برای آنکه گل و لای معلق در آب سریع تر ته نشین شود از عامل لخته کنندهAl⁺³,Fe⁺³  استفاده می شود . ذره های گل و لای هنگام جریان یافتن آب ، به علت اصطکاک دایمی مقداری الکتریسیته ساکن به خود می گیرند چون این ذره ها بار هم نام دارند همواره یک دیگر را دفع می کنند و هرگز ته نشین نمی شوند در این حالت کلویید تشکیل می شود .

۴- ته نشین شدن در حوضچه های آرامش :

برای ته نشین شدن ذره های شناور در کلوییدی و کامل شدن فرآیند لخته سازی به آب فرصت بیشتری داده می شود در این مرحله تابش نور خورشید به حوضچه های آب به از بین رفتن باکتری ها کمک می کند .
۵- گذراندن از صافی شنی :
مواد دیگری که پیش از این ته نشین نشده اند با صافی گرفته می شوند .
۶- گندزدایی پایانی :
در این مرحله مقدار نهایی کلر در آب طوری تنظیم می کنند که آب را از اثر باکتری های باقیمانده یا باکتریهایی که ممکن است وارد آب شوند در امان نگه دارند.

چنان چه مقدار کلر کم تر از ppm  1/0 باشد ممکن است باکتری ها نابود نشوند. و اگر بیش تر از ppm  1 باشد ، طعم تا خوشایندی در آب ظاهر می شود .

در برخی کشور ها مقدار اندکی ( حدود ppm  1)  یون فلوئورید F^- به آب می افزایند که از پوسیدگی دندان و استخوان جلو گیری می کند .

بیش تر وقت ها آب تصفیه شده را برای ذخیره کردن به یک منبع بزرگ و مرتفع پمپ می کنند تا از آن جا به تدریج و با فشار کافی وارد شبکه ی لوله کشی شهر شود .

در منابع ذخیره سازی  مقدار کم و کنترل شده ای از بلور های کات کبود CuSO₄ استفاده می کنند ( ایرانیان قدیم نیز از این ماده درانبار ها استفاده می کرده اند )

تصفیه فاضلاب  های  شهری

لازم است که فاظلاب پیش از رها شدن در رودخانه تصفیه شود . تصفیه فاضلاب شامل مراحل زیر است :
۱- صاف کردن و جداکردن آشغال ها  
۲- ته نشینی اولیه (مواد جامد به صورت لجن رسوب می کنند
۳- هوادهی (باکتریهای هوازی بسیاری از مواد را تجزیه می کنند )
 ۴- ته نشینی نهایی

۵- گندزدایی با کلر

۶- برخی کارهای اختیاری مانند تنظیم PH

بخش دوم

ما درزیر پوشش نازکی از هوا زندگی می کنیم که هواکره نامیده می شود 

99 درصد از هواکره در فاصله ی 30 کیلومتر ی از سطح زمین قرار دارد .

هواکره نیز مانند دریا وپوسته زمین ، معدنی سرشار از مواد شیمیایی است

هواکره ظرفی برای دور ریختن مواد زاید به شمار می رود.

به هنگام تنفس ، سوزاندن سوخت ها و اجرای فرایند های صنعتی از برخی گاز های هوا کره استفاده می کنیم

پدیده های طبیعی بر حجم گاز ها ، قطره های مایع و ذره های جامد معلق در هوا کره می افزایند.

یک نقش مهم هواکره ، فراهم آوردن گاز اکسیژن مورد نیاز برای تنفس است

در عمل تنفس ، اکسیژن هوا را به ریه ها ی خود می فرستیم

کربوهیدرات در سلولها می سوزد و گاز دی اکسید کربن تولید می شود

C₆H₁₂O₆ + O₂à CO₂ + H₂O

بیشترجرم هوای کره در فاصله 10 تا 12 کیلومتری از سطح زمین قرار دارد .

تروپوسفر : بخشی از هواکره که ما در آن زندگی می کنیم

مخلوط شدن پیوسته ی گازها در تروپوسفر موجب پیدایش ترکیب درصد تقریباً یکنواختی می شود .

N₂ ، O₂ اصلی ترین اجزاء هوا کره هستند

مقادیر جزئی CO₂ و Ar در هوا یافت می شود . 

	نوع و درصد گازهای موجود در هوای دم و بازدم به صورت زیر است
		N2	O2	CO2	بخار آب	گازهای دیگر
	هوای دم	%78	%21	%03/0	%0	% 97/0
	هوای بازدم	%5/75	%5/14	%5/4	%56/4	% 94 /0

در اقیانوس ها (آب کره) هر چه به عمق فرو میرویم ، فشار آب افزایش و دمای آن کاهش می یابد

دانشمندان اغلب هوا کره را به چند لایه تقسیم می کنند:  تروپوسفر- استراتوسفر- مزوسفر- ترموسفر

در تروپوسفر با افزایش ارتفاع دما کاهش وفشار کاهش می یابد.

فشار نیرویی است که بر واحد سطح وارد می شود

مایع موجود در یک ظرف نیز وزن دارد و به این دلیل بر ته  و دیواره ی ظرف در بردارنده ی آن فشار وارد می کند

فشار یک مایع با افزایش عمق افزایش می یابد .

هواکره مخلوطی از گاز ها است

هواکره به علت داشتن وزن در همه ی جهات فشار وارد می کند  که به آن فشار هوا می گویند .

فشار هوا در سطح دریا تقریبا برابر با فشاری است که وزنه ی یک کیلو گرمی بر سطحی به مساحت یک سانتی متر  مربع وارد می کند .

ما فشار هوا را احساس نمی کنیم ، زیرا در همه جهات بر درون و بیرون بدن وارد می شود

برای اندازه گیری دقیق فشار هوا از دستگاهی به نام فشار سنج یا بارومتر جیوه ای استفاده می شود .

اصول کار فشار سنج جیوه ایی ، چون ارتفاع ستون جیوه به فشار هوا بستگی دارد .

بنابراین ارتفاع این ستون معیارخوبی برای اندازه گیری فشار هوا خواهد بود . 

هر گاز محبوس در یک ظرف بر دیواره های آن ظرف فشار وارد می کند . این فشار به کمک مانومتر اندازه گیری می شود .

این وسیله از یک لوله V شکل درست شده که درون آن جیوه ریخته شده

و دو سر آن بازاست

حالت عادی ارتفاع جیوه در لوله ها یکسان است

اما وقتی یک سر آن را به ظرفی که درون آن گاز است متصل می کنیم بسته به فشار گاز درون ظرف ، ارتفاع جیوه تغییر می کند .

این تغییر ارتفاع فشار گاز به طرف نقطه مورد نظر مشخص می شود . 

فشار هوای معمولی : به میانگین فشار هوا در سطح دریا می گویند

فشار استاندارد : فشار هوا در سطح دریا  که یک اتمسفر یا 760 میلی متر جیوه است را  گویند

  قانون بویل :

در دمای ثابت بین فشارو حجم یک نمونه ی گاز رابطه وارونه وجود دارد ، به طوریکه حاصل ضرب فشار در حجم مقدار ثابتی است . 

مقدار ثابت=   pv

قانون شارل :

 در فشار ثابت حجم یک نمونه گاز با دمای آن رابطه مستقیم دارد به طوریکه نسبت حجم به دما مقدار ثابتی است . 

 لردکلوین دمای C ْ  ۲۷۳  -  را صفر مطلق نامید زیرا پایین تر رفتن از این دما را غیر ممکن می دانست .

اگر C ْ  ۲۷۳  -  را صفر در نظر بگیریم و دما را بر مبنای آن بسنجیم ، مقیاس تازه ای برای دما بدست می آید .

273+T=°C

نظریه جنبش مولکولی گازها این نظریه بر چند اصل زیر استوار است :

1- همه گازها از ذره ها یبسیار کوچکی (اتم یا مولکول ) تشکیل شده اند . ذره هایی که می توان حجم آن ها را در مقایسه ، حجم کل گاز نادیده گرفت .

۲- اتم ها یا ملوکول های گاز پیوسته در حرکتند ، آن ها اغلب با یکدیگر و با دیواره ظرفشان برخورد می کنند . 

         فشار یک گاز نتیجه ی برخورد ذره های سازنده آن ، با دیوار ظرف است .

۳- ذره های یک گاز به هنگام برخورد با یکدیگر می توانند بخشی از انرژی جنبشی خود را از دست بدهد یا به

       آن بیافزاید اما مقدار کل انرژی جنبشی آنها تغییر نمی کند .

۴- در یک دمای معین میانگین انرژی جنبشی ذرات سازنده گاز ثابت است .

به گازهایی که رفتار آنها با توچه به نظریه جنبش مولکولی گازها قابل پیش بینی است گازهای ایده آل می گویند . 

اگر هوا را زیر فشار زیاد تا  C 200 - سرد کنیم ، مخلوط بسیار سردی از چند مایع بدست می آید که هوای مایع نامیده می شود .

باتقطیر جزء به جزء این مایع می توان اجزای سازنده  هوای مایع را جدا کرد

نیتروژن و اکسیژن و آرگون از مهم ترین فرآورده های هوای مایع است . 

از نیتروژن هوا به طور مستقیم برای تولید فراورده های مهمی چون آمونیاک و نیتریک اسید استفاده می شود .

اکسیژن مهم ترین عنصر موجود در کره زمین و یکی از عنصر های ضروری برای ادامه ی زندگی است

اکسیژن بسیار فراوان است و در هر سه بخش بیرونی کره زمین (هواکره ، آب کره و سنگ کره ) یافت می شود .

Ø                               اکسیژن درهواکره        به صورت اکسیژن مولکولی                O₂

Ø                               آب کره                     در ساختار مولکول آب H₂O                       

Ø                               سنگ کره                  به صورت ترکیب با مولکول های دیگر    SiO₂        

اثرات نامطلوب اکسیژن:

v     زنگ زدن فلزات مانند زنگ زدن آهن

v     فساد مواد غذایی

v     پوسیده شدن چوب

?     اکسید : از واکنش اکسیژن با عنصر های دیگر به دست می آید . مانند  آب

?     اکسایش : واکنش هایی را که در آنها اکسیژن به آسانی با عنصرهای دیگر ترکیب می شود

                          که به آن اکسید شدن نیز  می گویند . مانند تولید سدیم اکسید

?     احتراق : برخی از واکنش های اکسایش سریع و همراه با شعله است که به آن سوخن می گویند .

?     اکسید شدن : برخی از واکنش های اکسایش انرژی کم تری آزاد می کنند و  همراه با شعله نیستند 

فلز سدیم : فلزی بسیار نرم      قابل برش با چاقو      در نفت نگهداری می شود

₄Na + O₂  è 2Na₂O       

معادله زنگ زدن آهن :  4Fe +3O₂ è2Fe₂O₃ 

اکسیژن :

تولید : مقدار بسیار زیادی گاز اکسیژن و اکسیژن مایع از تقطیر جزء به جزء هوا تولید می شود .

کاربرد :گاز اکسیژن در صنایع فولاد و صنایع شیمیایی برای تولید نیتریک اسید و سولفوریک اسید کاربرد دارد .

اکسیژن مایع به عنوان اکسید کننده در سوخت موشک ها و فضا پیما ها استفاده می شود .

نقش هوا کره :

o       خورشید بر سطح زمین می تابد و آن را گرم می کند.

o       سطح گرم شده ی زمین هوای روی خود را گرم می کند .

o       از آن جا که چگالی هوای گرم کمتر است به سمت بالا حرکت می کند

o       هوای سرد که چگالی بیشتری دارد به سمت پایین می آید .

o       جابجایی هوای سرد و گرم عامل تغییر وضعیت آب و هوا در جهان است . 

o       میانگین دما در سطح زمین  ^oC   15  است

o       دمای مناسب از برابری میان جریان ورودی انرژی از خورشید و جریان برگشتی انرژی به فضا ایجاد شده است .

o       نور خورشید مجموعه موج هایی با طول موج ها و انرژی های مختلف است .

o       موج های الکترومغناطیس با خود انرژی حمل می کنند

o       هر چه طول موج کوتاه تر باشد ، انرژی آن بیش تر است.

امواج به ترتیب انرژی :

موج رادیویی < ریز موج ها < پرتو فروسرخ (مادون قرمز ) < مرئی <فرابنفش UV< پرتو x<پرتو گاما

ترتیب افزایش طول موج :

 موج رادیویی > ریز موج ها > پرتو فروسرخ (مادون قرمز ) > مرئی <فرابنفش UV > پرتو  x>پرتو گاما

پرتو های نور خورشید           

1- برخی انرژی زیاد دارند :

ü      مولکول ها را می شکنند

ü      توسط زمین جذب  و آ ن را  گرم می کند زمین گرم شده ، انرژی را  به صورت پرتو الکترومغناطیس می تاباند

                                   پرتو بازاتابیده انرژی کم تری از پرتو خورشید دارد

                                   سبب گرم شدن هوا کره می شود

                                   به وسیله ی مولکول های هوا جذب می شود

                                   در روز انرژی بین زمین و مولکول های هوا بار ها دست به دست می شود

                                   در شب بخشی به بیرون از هوا کره باز تابانده می شود

                                   در شب یک روز برفی اگر هوا صاف باشد بخش عمده ی انرژی به بیرون از هوا کره باز تابانده می شود و باعث لغزنده شدن جاده و نگرانی رانندگان می شود

           2- برخی انرژی کم دارند

ü      انرژی جنبشی مولکول ها را زیاد می کنند

ü      باعث بالا رفتن دما ی هوا کره می شوند

اثر گلخانه ا ی     : به دام انداختن و برگرداندن انرژی تابشی به وسیله ی مولکول ها ی هوا کره

گازهای گلخانه ای:        گازهایی که انرژی تابشی  را به دام می اندازند و باعث گرم شدن زمین می شوند مثل ، CO₂ ,H₂O، CH₄ . 

           اگر مقدار گازهای گلخانه ای به علت فعالیت های صنعتی افزایش یابد دمای زمین افزایش می یابد

           یکی از تولید کنندگان عمده ی گاز متان موریانه ها هستند

در پناه اوزون

    آلوتروپ (دگر شکل): شکل های مختلف یک عنصر که در تعداد اتم یا ساختار متفاوت هستند
            مانند O₂ و  O₃  یا الماس Cو گرافیت C

1-     اوزون آلوتروپ  اکسیژن  و مولکولی سه اتمی با فرمول O₃ است .

2-     بیش از 90% همه ی اوزون در فاصله 1۵ تا 50 کیلومتری سطح زمین جمع شده است .

3-     اوزون تابش فرا بنفش خورشید را که برای انسان مضر است جذب کرده و آن را تبدیل به تابش فرو سرخ می کند که برای انسان ضرری ندارد. 

4-     اندکی تابش فرابنفش برای سلامتی لازم است اما مقدار زیاد آن بسیار خطرناک است و باعث آفتاب سوختگی و سرطان می شود .

5-     لایه ی اوزون ناحیه ای از استراتوسفر است که اوزون در آن جا بیش ترین غلظت را دارد .

6-     غلظت اوزون در بین ppm1 تاppm  3 متغیر است.

7-     یکای دابسون (DU) ضخامت لایه ی فرضی از گاز اوزون برحسب cm 1000/ 1 است .

8-     اگر در فشارatm 1 همه ی مولکول های اوزون را روی سطح زمین جمع کنیم لایه ای به ضخامت mm 3 تشکیل می دهد.

9-     لایه ی اوزون حدود 99% از تابش فرابنفش را به دام می اندازد.

10-  چرخه ی اوزون :    فروسرخ+ O₂ + O    D     O₃   + فرابنفش

11-  تخریب  لایه ی اوزون: هر عاملی که در چرخه ی اوزون اختلال ایجاد کند ، تولید دوباره اوزون را به مخاطره می اندازد .

12-  CFC ها یا کلرفلو ئوروکربن ها که از آن ها به عنوان پیشران در افشانه ها و گاز سرمازا در یخچال و کولر گازی استفاده می شود از عوامل تخریب کننده لایه ی اوزون هستند

13-  CFC ها یا کلرفلو ئوروکربن ترکیباتی هستند که از اتصال اتم های کلر  فلوئور و کربن ساخته شده اند

14-  معروف ترین CFC ها  11 (CFCl₂) CFCو 12CFC (CF₂Cl₂) با نام تجاری فریون به فروش می رسند .

15-  در سال 1985 حفره ای بر فراز قطب جنوب مشاهده شد . و امروزه در قطب شمال حفره ای شناخته شده است.

16-  بر اثر تابش فرابنفش ،مولکول های CFC می شکنند و اتم کلر ایجاد می شود هر اتم کلر بیش از 100000 مولکول اوزون را نابود می کند .

17-  در سال  1987 سازمان ملل توافق نامه مونترآل را برای متوقف کردن تولید و فروش مواد تخریب کننده تهیه کرد.

آلودگی هوا :

1- بر اثر دود خودروها ، نیروگاه های برق یا صنایع و کارخانجات مختلف بوجود آمده است .

 2-  فرآیند های طبیعی مثل فوران های آتشفشانی ، طوفان های صحرایی و گازهای مرداب ها .

 اوزو ن تروپوسفری :  مقادیر کم اوزو ن در لایه تروپوسفر ، باعث سوزش چشم و مقادر زیاد باعث تورم ریوی ، خون ریزی و مرگ می شود . سخت شدن و ترک تایر خودرو ها و قطعات لاستیکی کاهش میزان فراورده های کشاورزی به ویژه گوجه فرنگی

 اوزون ترپوسفری بر اثر تابش پرتوهای خورشیدی بر مولکولهای NO₂ بوجود می آید . 

                                    O  +  à  NO   نور خورشید+   NO₂

                                    O₃ à     O₂  +   O

مه دود فوتوشیمیایی : نوعی آلودگی که بر اثر تابش نور خورشید بر اکسید های نیتروژن ایجاد و هوا را قهوه ای می نماید

اثرات باران اسیدی :

1-     تخریب تدریجی مجسمه ها و بناهای مرمری

2-     اسیدی کردن آب دریاچه ها و ایجاد شرایط دشوار و گاهی مرگ آور زندگی آبزیان

3-     حل شدن مواد معدنی به ویژه یون های منیزیم و کلسیم و کاهش حاصل خیزی خاک

بخش ۳                                منابع طبیعی و  و انواع آن

منابع طبیعی : منابعی که طبیعت به رایگان در اختیار انسان گذاشته است .

 منابع  تجدید پذیر : منابعی که خود را به طور طبیعی ترمیم و تکمیل می کنند : آب و خاک و گیاهان ، جانوران  و چشم اندازهای طبیعی 

تجدید ناپذیر : سرعت تشکیل یا جایگزین شدن ، چنان آهسته است که تأثیر چندانی بر مقدار آن ها ندارد : مانند مس ، نفت و آلومینیم

 منابع شیمیایی : مواد شیمیایی که از هواکره( نیتروژن ، اکسیژن ، آرگون )- آب کره( آب و برخی مواد معدنی) و سنگ کره (نفت و کانه های فلز دار) به دست می آیند .

? بخش بیرونی یعنی لایه ی نازک خاک و سنگ ، تمام مواد خام مورد نیاز برای خانه سازی و لوازم مورد نیاز را فراهم می کنند

?بسیاری از منابع مهم به طور یک نواخت در سراسر جهان توزیع نشده اند و هیچ رابطه ای هم میان این منابع و و سعت یک سرزمین یا جمعیت آن وجود ندارد .

قانون پایستگی ماده : اتم ها ی موجود در کره ی زمین ، بر اثر واکنش های شیمیایی از بین نمی روند ، بلکه تنها از یک آرایش به آرایش دیگر ی در می آیند.

قانون پایستگی جرم : دریک واکنش شیمیایی جرم نه به وجود می آید و نه از بین می رود مجموع

مجموع جرم واکنش دهنده ها =  مجموع جرم فرآورده ها

مول : به تعداد ۱۰^۲۳×۶/۰۲۲  از هر ذره مانند  اتم ، مولکول یا یون یک مول گفته می شود .

عدد آووگادرو :   به عدد  ۱۰^۲۳×۶/۰۲۲ گفته می شود .

اتم گرم  :جرم یک مول اتم  را یک اتم گرم می گویند .

مولکول گرم:  جرم یک مول مولکول   را مولکول گرم می گویند .

جرم مولی : جرم یک مول از هر ذره را جرم مولی می گویند . g.mol^-1

? با توجه به جرم اتمی عناصر می توان جرم مولی یا مولکول گرم یک ماده را حساب کرد مثلاً جرم مولکولی CO₂ مساوی است :
گرم بر مول ۴۴ = (۱۶×۲) + ۱۲= مولکول گرم CO₂    ( 16=جرم اتمی اکسیژن  ،   12=جرم اتمی کربن  )

جدول تناوبی : مندلیف دانشمند روسی عناصر را با توجه به خواص آنها به ترتیب افزایش  جرم ، کنار هم قرار داد به طوری که عنصر های مشابه زیر هم هستند . این جدول هنوز هم مورد استفاده است .

گروه یا خانواده ی: ستون های عمودی جدول شامل عناصری است که خواص مشابه دارند ، آن ها را گروه یا خانواده ی عناصر ها می نامند .

فلزهای قلیایی : به عنصر های گروه یک جدول تناوبی گفته می شود .

تقسیم بندی عنصر های جدول تناوبی :

 عنصر ها را بر اساس شباهت ها و تفاوت های خواص آنها به سه  دسته ی فلزها ، شبه فلز و  نافلزها طبقه بند ی می کنند .

 الف)  فلز ها :

1- نقطه ی ذوب و جوش بالایی دارند .       2-  چکش خوارند و با خم کردن و کشیدن شکل می گیرند 3- رسانای گرما و جریان برق هستند .    4- سطح براق و درخشانی دارند.

ب) نافلزها :

1- بیش تر آن ها نقطه ی ذوب و جوش پایینی دارند .  2-  سطح کدر و مات دارند.

3- در حالت جامد شکننده اند.                               4- عایق جریان برق و گرما هستند .

ج) شبه فلز ها : تعداد اندکی ازعنصرها خواصی بین خواص فلزها و نافلزها دارند که به این عنصرها شبه فلز می گویند . مانند آرسنیک

پیشگویی خواص عناصر : مندلیف توانست برخی ویژگی های مهم یک عنصر را از روی خواص اصلی خانواده ای که در آن قرار دارد پیشگویی کند . برای مثال  سدیم فلزی نرم ، قابل برش با چاقو پیش بینی می شود پتاسیم همین ویژگی ها را داشته باشد.

?بعضی ا زخواص یک عنصر مانند نقطه ی ذوب و جوش را می توان با میانگین گرفتن از خواص دو عنصر بالا و پایین آن عنصر تخمین زد .

?عناصری که در یک خانواده قرار دارند ترکیبات مشابهی را پدید می آورند . مثلاً اگر فرمول آلومینیوم اکسیدAl₂O₃  باشد فرمول  آلومینیوم سولفیدAl₂S₃ می شود زیرا  گوگرد و اکسیژن در یک گروه هستند.
خواص عنصرها : بسیاری از خواص عنصرها به تعداد الکترون ها در اتم های آن ها و چگونگی آرایش این الکترون ها در اطراف هسته ی اتم بستگی دارد .

واکنش پذیری : هرچه  یک ماده سریع تر وارد یک واکنش شیمیایی معین شود می گوییم واکنش پذیری آن ماده بیشتر است مثلا واکنش پذیری پتاسیم از سدیم بیش تر است.

خواص فیزیکی و شیمیایی مواد :  به ذره های سازنده و نیروی جاذبه بین آن ها وابسته است

بهبود خواص مواد: بسیاری از خواص ماده را به دو طریق بهبود می بخشند .

1-     مخلوط کردن با سایر مواد

2-      ایجاد تغییرات در سطح اتم ها و مولکول ها به علت گسترش همه جانبه دانش شیمی

مغز مداد : به طور عمده گرافیت است و با درجات مختلف سختی وجود دارد  . مداد سخت نمره 4 خطوط بسیار کم رنگ و مداد نرم نمره 1 خطوط پر رنگ دارد هر چه خاک رس بیش تر مداد سخت تر است.

پلی اتیلن : می تواند  مانند شیشه سخت و شکننده باشد و یا نرم و تاشو

پنی سیلین : در طبیعت به وسیله یک کپک تولیدمی شود که یک پادتن یا آنتی بیوتیک است و توسط شیمیدان ها دست کاری و اصلاح شده است

با زباله های شهری و صنعتی چه می کنند؟

1-     دور از مناطق مسکونی به طور بهداشتی دفن می کنند

2-     فاضلاب شهری و صنعتی را تصفیه می کنند تا مواد خطرناک آن وارد محیط زیست نشود.

3-     زباله های جامد قابل سوختن را در دستگاه های زباله سوز می سوزانند (انرژی حاصل از آن برای تولید برق مصرف می شود )

4-     زباله هایی مانند کاغذ، شیشه ، پلاستیک و فلزها را بازگردانی می کنند.

5-     زباله هایی مانند مواد شیمیایی سمی و مواد پرتو زا را انبار می کنند.

  زباله های شهری و راه های دفع آن

بخش عمده ای از زباله های شهری مانند پسماند مواد غذایی و کاغد ، زیست تخریب پذیرند ، یعنی این مواد پس از مدفون شدن در خاک ، در غیاب هوا ، به وسیله ی موجودات ذره بینی به مواد ساده تری تجزیه می شوند .

 زیست گاز (بیوگاز) : از تجزیه ی مواد زیست تخریب پذیر ، زیست گاز (بیوگاز) تولید می شود که به طور عمده متان ، کربن و دی اکسید است.

کاربرد زیست گاز : از سوزاندن زیست گاز می توان برای تولید انرژی و نیروی برق استفاده کرد .

?متان و کربن دی اکسید هر دو گاز گلخانه ای هستند اما اثر متان ۲۵ برابر کربن دی اکسید است . پس بهتر است به جای متان موجود در زیست گاز ، محصول احتراق آن یعنی کربن دی اکسید وارد هوا کره شود .

  چگونه می توان عمر منابع تجدید ناپذیر را طولانی کرد ؟

۱- بازنگری در مصرف   : اصلاح عادت های فردی و اجتماعی در استفاده از وسایل

۲- کاهش میزان مصرف : کم کردن مصرف
۳- باز به کاربردی مواد  : استفاده مجدد از وسایل

۴- بازگرداندن  :    باز یافت مواد و تهیه ی وسایل تازه از آن ها

5- جایگزینی :  پیداکردن جایگزین مناسب مانند استفاده از رشته های نوری به جای کابل های مسی در شبکه های ارتباطی استفاده می شود.

  زباله های جامد : عمده زباله های جامد در یک کشور پیشرفته صنعتی عبارتند از :
۱- کاغذ و مقوا که یک منبع تجدید پذیر وزیست تخریب پذیر است . 36%     ( در تهران 9 % )
۲- مواد پلاستیکی که از نفت بدست می آیند و تجدید ناپذیرند و زیست تخریب شدنشان بسیار کند است . 7%
۳- شیشه  8% که تجدید ناپذیرند .         ۴- پسماند مواد غذایی 9%   ( در تهران 70 % )

 ۵- چوب   4%                                 6-  فلز 9%
و دیگر زباله های جامد که از این مجموعه کاغذ و مقوا و مواد پلاستیکی وشیشه و آلومینیم قابل بازگردانی اند .  

علت بازگردانی در کشور های پیشرفته :

1-   مناسب بودن  خواص آنها برای بازگردانی 2-   فناوری لازم برای بازگردانی آن ها در اختیار است

3- بازگردانی آنها از نظر اقتصادی به صرفه است                

 4- از راه بازگردانی این مواد ، طول عمر منابع اولیه ی آن ها افزایش می یابد.

  زباله های پلاستیکی و بازگردانی آنها

1- زباله های پلاستیکی 7% جرمی و 30% حجمی زباله های جامد را تشکیل می دهند

2-  این مواد یا زیست تخریب پذیر نیستند یا تخریب آنها بسیار آهسته است .

3-  بازگردانی زباله های پلاستیکی از نظر حفظ محیط زیست اهمیت زیادی دارد

4- بازگردانی  این مواد  باعث افزایش طول عمر ذخایر نفتی که تجدید ناپذیرند می شود .

5-  از پلاستیک های بازیافت شده در ساختمان سازی ، صنایع بسته بندی ، ساخت ظروف لاستیکی ، نیمکت پارک ها ، میز و صندلی و ... استفاده می شود .  

  زباله های کاغذی و بازگردانی آنها

1- ساختن کاغذ انرژی زیادی لازم دارد زیرا  برای تولید هر تن کاغذ حدود 17 درخت تنومند لازم است و 25 سال طول می کشد که یک نهال رشد کند و درخت بزرگی بشود.

 2-  در فرآیند بازگردانی کاغذهای باطله را در آب گرم به صورت خمیر در می آورند و پس از سفید کردن خمیر کاغذ ، از آن برای تهیه کاغذ استفاده می شود  

بخش ۴                                           طلای سیاه ، اندوخته روبه پایان

نفت : پس از آب ، نفت فراوان ترین مایع در بخش های بالایی پوسته زمین است . نفت یک منبع غنی از مواد شیمیایی است .

 حدود 87% هر بشکه نفت برای سوزاندن و 13% برای ساخت بکار می رود . بی توجهی در مصرف نفت باعث ورود مقادیر زیادی CO₂ در هوا و آلودگی هوا می شود .
مندلیف : «سوزاندن نفت برای تولید انرژی ماند روشن نگه داشتن اجاق گاز با سوزاندن اسکناس است.»

عدم توجه به سخن مندلیف :  فراوانی ظاهری ، سهولت انبار داری و حمل و نقل ، کاربرد آسان و بهای ارزان نفت
سوخت های فسیلی : به زغال سنگ ، نفت خام و گاز طبیعی ، سوخت های فسیلی می گویند زیرا از فسیل شدن اجساد و بقایای جانوران و گیاهانی به وجود آمده اند که صد ها میلیون سال پیش می زیسته اند .

?سوخت های فسیلی منابعی تجدید ناپذیرند زیرا تشکیل آنها بسیار آهسته است و سرانجام روزی تمام خواهد شد .

نفت طلای سیاه : ترکیبات مولکولی نفت دو خصلت شیمیایی سودمند دارند :

1-     سرشار از انرژی هستند و به هنگام سوزاندن آزاد می شوند.

2-     مولکول های نفت را می توان به روش های شیمیایی به یک دیگر تبدیل کرد و مواد سودمند به دست آورد .

نفت خام :  نفتی که از چاه استخراج می شود و مایعی قهوه ای مایل به سیاه که ممکن است روان یا غلیظ باشد

  پالایش نفت خام: به دست  آوردن، مخلوط هایی با نقطه ی جوش تقریبا برابر با استفاده ازتقطیر جزء به جزء نفت خام را پالایش گویند .

1- هیدروکربن ها را از نمک ها و اسید ها  جدا می کنند.

2-  هیدروکربن ها را در کوره تا حدودC ْ 400 گرم می کنند.

3-  سپس آن را با پمپ به پایین برج تقطیر که بیش از 30 متر ارتفاع دارد می فرستند .

4-  مولکول های کوچک تر و سبک تر و زود جوش تر به سوی بالای ستون تقطیر می روند و مولکول ها ی سنگین تر و دیر جوش تر به سمت پایین برج می روند

برش نفتی : به مخلوطی از هیدروکربن ها می گویند که از بخش خاصی از برج تقطیر جدا می شود.
برش گازی نفت : شامل ترکیبهایی با نقطه جوش پایین است . مولکول های این گازها از ۱ تا ۴ اتم کربن دارند .

 برش های مایع نفت : که شامل بنزین ، نفت و روغن های سنگین تر هستند شامل مولکول های ۵ تا 20 کربن هستند .

 برش جامد :  حتی در دماهای بالا بخار نمی شوند مولکول هایی با بیش از 20 اتم کربن هستند .  

ته مانده : مولکول ها یی سنگین که دمای جوش بیش تر از 370درجه دارند به گاز تبدیل نمی شوند و به صورت مایعی غلیظ از پایین برج جدا می شوند  مانند قیر

LPG : نفت گاز مایع شده که از آن برای پر کردن کپسول های گاز مایع استفاده می شود .

  شیمی آلی : شیمی  ترکیب های کربن را می گویند .  

  هیدروکربن : ترکیباتی که فقط از هیدروژن و کربن تشکیل شده اند مانند  C₄H₁₀

هیدروکربن های سیر شده : هر اتم کربن با چهار پیوند به چهار اتم دیگر متصل شده است در ساختار آن ها پیوند دوگانه= یا سه گانه وجود ندارد  

 آلکان ها: هیدروکربنهایی سیر شده با فرمول عمومی  C_nH_2n+1 می باشد .

 نام آلکان ها از دو بخش تشکیل شده است .

 بخش اول:  تعداد اتم های کربن         و             بخش دوم لفظ " ان " است.

متان – اتان – پروپان – بوتان – نپتان - هگزان – هپتان – اوکتان – نونان – دکان

آلکان ها ی راست زنجیر : هر اتم کربن به یک یا دو اتم کربن دیگر متصل است .

شاخه دار :  یک یا چند اتم کربن با سه  یا چهار  اتم کربن دیگر متصل است .

 هم پار یا  ایزومر:  مولکول هایی که فرمول مولکولی یکسان دارند ، اما فرمول ساختاری (آرایش اتم ها) در آنها متفاوت است .

?آلکان هایی که چهار یا تعداد بیش تری اتم کربن داشته باشند دارای ایزومر هستند .

 ویژگی های مهم آلکان ها :

  1- همه ی آلکان ها ، گازها ، مایع ها یا جامدهایی بی رنگ هستند

2-  با افزایش تعداد کربن  نقطه ذوب و جوش و گرانروی افزایش می یابد .

3-  همه ی آلکان ها در هوا با شعله زرد – آبی تمیزی می سوزند .  

گران روی (ویکوزیته ) : میزان مقاومت یک مایع برای جاری شدن را گران روی می گویند.

?در بین ایزومرهای یک ترکیب هر چه تعداد شاخه های فرعی بیش تر باشد دمای ذوب و جوش کم تر می شود .

? در آلکان ها  هر چه تعداد کربن بیش تر  نیروی جاذبه بین مولکولی قوی تر است .

  سوختن کامل هیدروکربن ها ( اکسیژن کافی) : 

انرژی نورانی و گرمایی( (KJ/mol + آب + CO₂ à O₂ + هیدروکربن

 سوختن ناقص (اکسیژن کافی نباشد) : 

انرژی نورانی و گرمایی( (KJ/mol + آب + COوCO₂ à O₂ + هیدروکربن

?در صورتی که اکسیژن باز هم کمتر شود ، مقداری دوده به عنوان فرآورده های فرعی تولید می شود .  

? در بین آلکان ها ، با افزایش تعداد کربن ، گرمای سوختن به ازای یک گرم آلکان کم تر می شود

کراکینگ:  شکستن مولکول های  بزرگ و کم مصرف به مولکول های کوچک تر  و مفید تر را گویند

? برا ی نمونه ممکن است یک مولکول با 16 اتم کربن شکسته شود و دو مولکول با ۸ اتم کربن به وجود آید .

?در عمل می توان مولکول هایی را که از ۱ تا 14 یا تعداد بیش تری اتم کربن دارند ، از راه کراکینگ مولکول های بزرگ تر بدست آورد .

? مولکول های ۵ تا ۱۲ کربنه برای استفاده در بنزین سودمند هستند . به طور معمول بیش از یک سوم نفت خام کراکینگ می شود .

? در سال ۱۹۱۳ ، شیمیدان ها فرآیند کراکینگ را برای شکستن مولکول های نفت چراغ به مولکول های کوچک تر طراحی کردند .

انواع کراکینگ :

1- کراکینگ گرمایی :

در این فرآیند ، مولکول ها به وسیله ی گرما ، در دمای حدودC  ْ 700 شکسته گرم می شوند مانند کراکینگ نفت چراغ می شود

 2- کراکینگ کاتالیزی: در این روش مولکول ها در دمای کم تری( دمای Cْ 500  به جایC ْ700) و با افزودن کاتالیز گرمای مناسب مانند آلومینیوم اکسید (AL₂O₃ )  شکسته می شوند.بازده این فرآیند بالاتر بوده و از نظر مصرف انرژی کارایی بهتری دارد.  

 کاتالیزگر :  ماده ای است که سرعت واکنش های شیمیایی را افزایش داده ولی خود در پایان باقی می ماند .

 عدد اوکتان: عددی بین صفر تا صد برای بیان کردن میزان خوش سوزی یک هیدروکربن است .

? عدد اوکتان ایزواوکتان که یک ترکیب شاخه دار است 100 می باشد .

? عدد اوکتان هپتان راست زنجیر  0 می باشد .

?هرچه عدد اوکتان بزرگتر باشد خواص ضد کوبش بنزین بیشتر است و بنزین مرغوب تر است .

? بنزینی که بیشتر از آلکان های راست زنجیر مانند هگزان ، هپتان ، و اوکتان تشکیل شده است ، به آسانی می سوزد و موجب کوبش (تق تق کردن ) موتور می شود .
? یک راه نسبتاً ارزان برای بالا بردن عدد اوکتان افزودن تترا اتیل سرب ₄(C₂H₅) pb به بنزین است . ولی به علت اثر های زیان آور سرب به محیط زیست ، دیگر استفاده نمی شود .  

آلکن ها :  هیدروکربنهایی سیر نشده با فرمول عمومی C_nH_2n می باشد و پیوند دوگانه C=C دارند اتن (اتیلن ) ساده ترین عضو آلکن هاست.

 آلکین ها :  هیدروکربنهایی سیر نشده با فرمول عمومی C_nH_2n-2 می باشد و پیوند سه گانه  دارند اتین(استیلن )  ساده ترین عضو آلکین هاست .

? واکنش پذیری هیدروکربن های سیر نشده ، بیشتر از آلکان ها است .  

مشتق هیدروکربن ها : اگر به جای یک یا چند اتم هیدروژن در هیدروکربن ، عنصر هایی مانند اکسیژن ، نیتروژن ، کلر یا گوگرد جایگزین شود . ترکیب به دست آمده را مشتق هیدروکربن می گویند .

پتروشیمی: مطالعه فراورده هایی که از نفت به دست می آیند .

  فرآورده های پتروشیمیایی : امروزه بسیاری از اشیاء و مواد متداول ساختنی هستند که به وسیله صنایع شیمیایی از نفت یا گاز طبیعی به دست می آیند . این ترکیب ها را فرآورده های پتروشیمیایی می نامند .

?برخی از این مواد مثل پاک کننده ، حشره کش ها و مواد دارویی و آرایشی به طور مستقیم استفاده می شوند ولی بیش تر این مواد به عنوان ماده اولیه در تولید ترکیب های دیگر به ویژه پلاستیک ها بکار می روند .  

  کاربرد اتن در پتروشیمی :یکی از آلکن های مهم صنعتی اتن است . واکنش پذیری پیوند دو گانه در اتن بسیار زیاد است . از این رو به آسانی می توان آن را به بسیاری از فرآورده ها ی سودمند تبدیل کرد . برای مثل وقتی که یک مولکول آب با پیوند دوگانه ی یک مولکول اتن واکنش می دهد اتانول که یک ترکیب سیرشده است و کاربردهای بسیار زیادی دارد تشکیل می شود .  

  اتانول (اتیل الکل ) : به مقدار زیاد به عنوان حلال در روغن های جلا و عطر ها ، در تهیه بسیاری از اسانس ها و مواد دارویی استفاده می شود

پلیمر یا بسپار : از اتصال تعداد زیادی مولکول کوچک و یکسان ، یک مولکول بسیار بزرگ به دست می آید که به آن بسپار یا پلیمر می گویند.

  پلی تن (پلی اتیلن ): یک پلیمر معروف و پر استفاده است که از مولکول های اتن به دست می آید واکنش تولید آن به صورت زیر است

 پلی تن (پلی اتیلن ): در ساخت کیسه های پلاستیکی و ورقه ها ی بسته بندی استفاده می کنند و یکی از بسپارهای (پلیمرهای ) مهم صنعتی است .

جایگزین نفت:  یکی از جایگزین های  احتمالی نفت ، تولید سوخت مایع از زغال سنگ است . انرژی هسته ای ، انرژی خورشیدی ، انرژی باد ، انرژی موج های دریا و انرژی زمین گرمایی هم می توانند مناسبی برای تامین انرژی باشند . همچنین گاز طبیعی که بیشتر CH₄ است و به صورت فشرده در مخزن های CNG که قابل پر شدن دوباره هستند را می توان به عنوان سوخت خوردروها جایگزین کرد .

متانول

متانول:

مشخصا ت: ساده ترین نوع الکل ها با فرمول شیمیایی CH3OHشناخته می شود.و دارای دمای ذوب ودمای 98- درجه سانتی گراد ودمای جوش 65درجه سانتی گراد می باشد.

نحوه تهیه:متانول در طبیعت از فعالیت بی‌هوازی گونه‌های زیادی از باکتری‌ها تولید می‌شود.اما اولین بار در سال ۱۹۲۳ شیمیدان آلمانی ، "ماتیاس" پیر، متانول را از گاز سنتز (مخلوطی از CO و ₂H  که از کک بدست می‌آید) تولید کرد. در این فرآیند، از کرومات روی به عنوان کاتالیزور استفاده می‌شد و واکنش در شرایط سختی مانند فشار ۱۰۰۰-۳۰۰ اتمسفر و دمای حدود ۴۰۰ درجه سانتی‌گراد انجام می‌گرفت. در شیوه مدرن تولید متانول، از کاتالیزورهایی استفاده می‌شود که در فشارهای پائین عمل می‌کنند و کارایی موثرتری دارند. امروزه گاز سنتز مورد نظر برای تولید متانول مانند گذشته از زغال بدست نمی‌آید، بلکه از واکنش متان موجود در گازهای طبیعی تحت فشار ملایم ۱۰-۲۰ اتمسفر و دمای ۸۵۰ درجه سانتی‌گراد با بخار آب و در مجاورت کاتالیزور نیکل تولید می‌شود. CO و ₂Hتولید شده، تحت تاثیر کاتالیزوری که مخلوطی از مس و اکسید روی و آلومینیوم است، واکنش داده و متانول ایجاد می‌کنند.

 کاربرد:به‌عنوان ضدیخ، حلال و سوخت بکار برده می‌شود.از متانول برای تقلیب اتانول نیز استفاده می‌شود، این عمل به منظور غیر قابل شرب نمودن(در کشورهای اسلامی به جهت مسائل شرعی و در کشورهای دیگر به جهت معافیت از مالیات فروش مواد مست‌کننده) اتانولی که به منظور مصارف صنعتی تولید می‌شود انجام می‌پذیرد. بدین منظور از مواد دیگری چون پریدین و تربانتین نیز استفاده می‌شود. متانول به صورت محدود به عنوان سوخت در موتورهایی با سیستم احتراق داخلی استفاده می‌شود. متانول تولید شده از چوب و سایر ترکیبات آلی را متانول آلی یا بیو الکل می‌نامند که یک منبع تجدید شدنی برای سوخت است و می‌تواند جایگزین مشتقات نفت خام شود. با این همه، از بیو الکل ۱۰۰ درصد نمی‌توان در ماشینهای دیزلی بدون ایجاد تغییر در موتور ماشین استفاده کرد. متانول به عنوان حلال، ضدیخ و در تهیه سایر ترکیبات شیمیایی استفاده می‌شود.40 درصد از متانول تولیدی برای تهیه فرمالدئید استفاده می‌شود که آن هم در تهیه پلاستیک، تخته سه لایی، رنگ و مواد منفجره استفاده می‌شود. برای تغییر ماهیت اتانول صنعتی و جلوگیری از کاربرد آن به عنوان نوشیدنی، مقداری متانول به آن اضافه می‌کنند. دی متیل اتر از مشتقات متانول است که به جای CFC‌ها در افشانه‌های آتروسل به عنوان پیشرانه استفاده می‌شود.

اثرات محیط زیست:به دلیل استفاده متانول بجای سوخت های فسیلی سبب کاهش الودگی هوا شده است اما متانول خود از الاینده های محیط زیست به شمار می رود که به راحتی در اب وخاک حل می گردد

و سبب الودگی اب می گردد و این  باعث به خطر افتادن زندگی ابزیان می گردد.متانول بسیاری از مواد شیمیایی موجود درهوا و اب را در خود حل میکند که این سبب به خطر افتادن زندگی موجودات زنده می شود.

اثرات بر انسان:متانول ترکیبی سمی است. محصول متابولیت آن ، اسید فرمیک و فرمالدئید ، سبب نابینایی و مرگ می‌شود. متانول از طریق نوشیده شدن ، تنفس و جذب از راه پوست وارد بدن می‌شود. بطور مداوم در معرض آن بودن و استفاده از آن بدون محافظ (ماسک و دستکش) خطرناک است. در صورت نوشیدن آن بلافاصله باید با پزشک تماس گرفته شود. اثرات سمی متانول چند ساعت بعد از مصرف شروع می‌شود.
بنابراین استفاده سریع از پاد زهر مناسب می‌تواند از بروز آسیبهای دائمی جلوگیری کند. دوز کشنده متانول ، 100-125 میلی لیتر است. یکی از پاد زهرهای متانول ، استفاده از تزریق اتانول می‌باشد که به آهستگی آن را در کبد تجزیه می‌کند، بطوریکه این مواد ، متابولیزه شده نمی‌توانند دوباره ترکیب شوند. نشانه‌های نوشیدن متانول شامل سردرد ، سرگیجه ، تهوع ، عدم تعادل ، پریشانی ، خواب آلودگی و سرانجام بیهوشی و مرگ است.